Bedenimizde nefes alis verisi icin gelismis olan sistem burnumuzdur. Burundan nefes almak ve vermek cok nemlidir. Burun yerine agzi kullanarak nefes alip-vermenin bircok olumsuz sonucu vardir.  

Burun yolu killar ve yapiskan mukoza (sumuk) ile kaplidir. Havada bulunan toz ve diger minik parcaciklar filtre gorevi yapan burnun icinden gecerken tutulurlar. Nefesi verirken tutulmus olan tozlar tekrar disariya tasinirlar. Bu sekilde cigerlere temizlenmis hava gitmesi saglanir. Agizdan alinan hava bu temizlenme isleminden gecemez.

Hava burundan gecerken cigerlerin istedigi uygunlukta nem saglanir. Agizdan nefes alip verildiginde bu saglanamaz. Agizdan nefes alindiginda hava agiz yolu uzerindeki nemi alir, goturur. Bu durumda agiz yolu her turlu enfeksiyona acik hale gelir. Dudaklar catlar, disetleri geriler. Dilde kuruluk olur. Devamli farenjit ya da bronsite yakalanirlar. Ahtapot ve kriza rahatsizliklari ortaya cikar. 

Burundan nefes alip verildiginde hava cigerlerin istedigi oranda isitilir veya sogutulur. Soguk bir havada agizdan alinan bir nefes cigerlerin usutulerek hastalanmasina sebep verebilir.

Burun yolu ile alinan havanin icinde bulunan istenmeyen gazlar ve radyoaktif isik partikulleri burun bosluklarinda tutularak cigerlere ulasmasi ve cigerlerin zarar gormesi engellenir. Agizdan nefes aldiginizda bu koruyucu sistem devre disi kalir.        

Burundan nefes alindiginda cigerlerin en alt bolumlerine kadar nefes gonderilir. Kanlanmanin en yuksek oranda olustugu cigerlerin alt bolumune giden oksijen dokulara yuksek oranda tasinir. Agizdan alinan nefes hizli olmasina ragmen hava cigerlerin alt bolumlerine kadar ulasamaz. Dolasim sistemi yani oksijen dagilimi yeterli duzeyde gerceklesemez. 

Burundan nefes alinip verildiginde daha uzun ve daha dar bir yol kullanildigi icin havanin vakumlanmasi daha yuksek seviyede gerceklesir. Daha fazla hava alinmasi ve cigerlerin tamaminin dolmasi saglanir. Agizdan nefes alip verildiginde cigerler yeterince doldurulup, bosaltilamaz. 

Burun yerine agizdan nefes alindiginda geceleri horlama, uyku apnesi ve reflu ortaya cikar. Burundan nefes alip vermeye baslandiginda bu sikayetler sonlanir.

Burundan nefes alip verildiginde bedenin kendi psikolojini dengeleme imkani olur. Asiri gergin ve asiri gevsek durumlar burnun her 19 dakikada, bir burun kanalini acip digerini kapatmasi sonucu sinir sisteminin sempatik-parasempetik, beynin sag-sol lop dengesinde otomatik dengelenmeler olusur.

Burundan derin nefes alip veren kisi huzurlu, mutlu ve rahat bir psikolojiye sahip olur. Agizdan nefes alip veren kisi devamli yorgun, bitkin, huzursuz ve sinirli gorulur.

Sporda burun kullanimi cok onemlidir. Hareket halinde enerji  dengesi burundan alip verilen nefeslerle normal olarak karsilanmalidir. Burun yetmeyip agizdan nefes almaya baslanmasi,  kisinin an aerobik solunuma gecerek nefes borclanmasina sokar.  Sporda istenmeyen kondusyon, kaybi, dalaklanma ve hizli lenf aktivasyonu, yag yakimi yerine glikoz yakimi gibi bircok istenmeyen seyi olusturur.   

Burundan nefes alindiginda b urun arkasindaki yumusak damak ve karsiligi olan diyafram adalesi aktive olur.  Cigerlerin tam volum kapasitesine ulasmasi saglanir. Diyafram kullanildiginda abdominal bolge uyarilarak parasempatik sistem aktive edilir. Beden icindeki yin ve yang dengelenir.  Agizdan nefes alindiginda ust solunum ve mide solunumu ile sempatik sistem aktive olur. Asiri korku ve endise durumlarinda agizdan alip verilen hizli nefes verislerin durumu bununla iliskilidir. 

Burundan nefes vermediginizde yeterli oranda havayi disari cikaramadiginiz icin yeterli havayi cigerlerinize almayi da saglayamazsiniz.. Burun yerine agizdan nefes verdiginizde solunumu hizlandirisiniz.  Nefes hizlandiginda alinan nefes miktarini  azaltirsiniz. Dogru nefes derin alinan ve yavas verilen nefeslerle gerceklestirilir.

Mustafa Kartal